İntihar, kişinin kendi ölümüyle sonuçlanabilecek bir girişimde bulunmasıdır. Bu durum karşımıza bazen bir girişim, bir düşünce, ya da tamamlanmış intihar olarak karşımıza çıkabilmektedir. İntiharlar ve intihar girişimleri; bireyi, ailesini, sosyal çevresini ve toplumu sarsan etki ve sonuçlara yol açan önemli ancak önlenebilir bir sorundur. İntihar tek nedeni olmayan, kompleks bir sorundur. Biyolojik, genetik, psikolojik, sosyal, kültürel ve çevresel faktörlerin kompleks bir etkileşimi sonucu meydana gelir.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki çalışmalar iki faktörü açığa çıkarmaktadır.
- İntihar eden kişilerin büyük çoğunluğunun teşhis edilebilir bir ruhsal bozukluğu vardır.
- İntihar ve intihar davranışları psikiyatrik hastalarda daha sıktır.
İntihar ve intihar davranışını arttıran en belirgin ruhsal bozukluklar hangileridir?
- Depresyon ( Tüm türleri )
- Kişilik Bozuklukları (anti sosyal davranış, agresyon ve sık mizaç değişiklikleri )
- Alkolizm ( ve\veya yetişkinlerde madde kullanımı )
- Şizofreni, organik ruhsal bozukluklar
- Diğer ruhsal bozukluklar
Risk etmenleri
- Erkek olmak
- 15-24 yaş aralığında olmak
- Depresyon, psikotik bozukluk gibi bir ruhsal bozukluğu olmak
- Alkol, madde kullanmak
- Durumsal bir kriz yaşıyor olmak
Koruyucu Etmenler
- ¢Sosyal destek
- ¢Egzersiz yapma
- ¢Sağlam aile bağları
- ¢Yaşam becerileri (iletişim becerileri, kişisel kontrol, karar verme becerisi, kendilik değeri)
İNTİHARIN İŞARETLERİNİ BİLİYOR MUSUNUZ ?
* Ölmek istediğinden ya da acılarından kurtulma arzularından bahsediyorsa
* İnternetten veya çevresinden silah, ilaç vs. gibi intihar araçlarını araştırıyorsa
*Alkol ya da madde kullanımında artış varsa
* Değerli eşyalarını dağıtıyor, vasiyet hazırlıyor veya çevresindekilerle vedalaşıyorsa
*Kendi içine çekiliyor veya kendini tecrit ediyorsa
*Başkalarına ya da hayata yük olmaya başladığından bahsediyorsa
*Öfkeli davranışlar sergiliyor veya intikam duygularından bahsediyorsa
*Önünü ardını düşünmeden canını tehlikeye atıyor
*Umutsuzluktan veya yaşamak için bir sebebi olmadığından bahsediyorsa
Bu belirtileri gösteren birisi intihar riski taşıyor olabilir. Eğer kendi çevrenizdeki birinde bu işaretlerin bir kısmını gözlemliyorsanız ona yardımcı olabilirsiniz!
NE YAPMAK GEREKİR?
- İntihar durumunda olan kişi ile ilk temas çok önemlidir. Genelde bu temas meşgul bir klinikte, evde veya özel konuşma yapma imkânı bulunmayan halka açık bir yerde olur.
Yapılması gerekenler;
Soğukkanlı, açık, özenli, kabul edici ve yargılamayan bir yaklaşım iletişimin kolaylaşması için gereklidir!!!!!
İNTİHAR HAKKINDAKİ GERÇEKLER
YANLIŞ:Bir kişi kendini öldürmeyi gerçekten istiyorsa onu kimse engelleyemez
DOĞRU:İntihar eden insanlar çoğunlukla ölmeyi değil, sahip oldukları hayatı yaşamak İstememektedirler. Amaçları, yaşadıkları derin acıya son vermektir
YANLIŞ:Depresyondaki bir kişinin duygusal durumunda düzelme olursa intihar riski azalır.
DOĞRU:Depresif hastalar çoğunlukla canlılıkları ve enerji düzeyleri artmaya başladıktan sonra intihar ederler. İyi hissettiklerinde intihar etmek için güç bulurlar. İntihara kesin karar vermiş olduklarında da dışarıdan daha sakin ve iyi görünebilirler.
YANLIŞ: Kişiye intihar düşünceleri olup olmadığını sormak onun aklına intihar fikrini sokar ve intihar etmesine neden olur.
DOĞRU: İntihar düşünceleri hakkında soru sormak kişinin yardım istemesine ve bu duygularını konuşarak duygusal yükünü boşaltmasına yardımcı olur. İntihar fikirlerini konuşma fırsatı bulan kişi intiharın kısır döngüsünden kurtulmuş ve rahatlamış olur.
YANLIŞ: İntihardan bahseden kişi bunu yapmaz, o ancak dikkat çekmeye çalışıyordur.
DOĞRU: Kendi hayatına son veren kişilerin yaklaşık %80’i daha önceden çevresindeki kişilere niyetlerinden bahsetmişlerdir. Bir kişi intihar hakkında konuştuğunda mutlaka ciddiye alınmalıdır! Her zaman!
Psk. Onur BÖRTÜÇENE
Psk. Aysel TEKİN